مرحله اقتضامرتبه وجود ملاک برای متعلّق حکم است. ۱ - توضیحیکی از مراحل حکم، مرحله اقتضا است و آن، مرتبه‌ای است که متعلق حکم (ماموربه و منهی عنه) دارای ملاک حکم است؛ به بیان دیگر، مرحله‌ای است که مولا موضوعی را از نظر مصلحت و مفسده بررسی می‌کند تا اگر دارای مصلحت باشد به آن امر کند و اگر دارای مفسده باشد از آن نهی کند. در کتاب « اصطلاحات الاصول » آمده است: «مرتبة الاقتضاء و کون الحکم فی تلک الرتبة معناه وجود المقتضی للجعل و کونه حسنا و ذا مصلحة مع حصول مانع منه او فقد شرط». [۵]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۴۹.
[۶]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۰، ص۱۰۱.
[۷]
الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۲، ص۳۵۳.
[۸]
مبانی حقوق اسلامی (مختلف الاصول)، بروجردی، محمد، ص۱۸۳.
[۹]
تحریر الفصول، ذهنی تهرانی، محمد جواد، ج۴، ص۱۸.
[۱۰]
تهذیب الاصول، سبزواری، عبدالاعلی، ج۲، ص (۱۸-۱۷).
[۱۱]
مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص۳۰۷.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۲۴، برگرفته از مقاله «مرحله اقتضا». |